การสอบซ่อมภาค 1 ปีการศึกษา 2549
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 2011
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยตัวแทน นายหน้า
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 3 ข้อ
ข้อ 1 นาย ก ตั้งตัวแทนคือ นาย ข ให้ไปกู้เงินด้วยปากเปล่าโดยมิได้ทำหนังสือแต่งตั้งเป็นหนังสือ นาย ข ไปกู้เงินนาย ค นาย ข ในฐานะเป็นคู่สัญญาลงชื่อในสัญญากู้ในฐานะผู้กู้เป็นจำนวนเงิน 100,000 บาท ให้ท่านวินิจฉัยพร้อมทั้งยกหลักกฎหมายประกอบด้วยว่า นาย ข มีอำนาจลงชื่อในสัญญากู้หรือไม่ และการกู้เงินที่ว่านี้มีผลผูกพันนาย ก ตัวการหรือไม่ อย่างไร
ธงคำตอบ
มาตรา 798 กิจการอันใดท่านบังคับไว้โดยกฎหมายว่าต้องทำเป็นหนังสือ การตั้งตัวแทนเพื่อกิจการอันนั้นก็ต้องทำเป็นหนังสือด้วย
กิจการอันใดท่านบังคับไว้ว่าต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือ การตั้งตัวแทนเพื่อกิจการอันนั้นก็ต้องมีหลักฐานเป็นหนังสือด้วย
มาตรา 823 ถ้าตัวแทนกระทำการอันใดอันหนึ่งโดยปราศจากอำนาจก็ดี หรือทำนอกทำเหนือขอบอำนาจก็ดี ท่านว่าย่อมไม่ผูกพันตัวการเว้นแต่ตัวการจะให้สัตยาบันแก่การนั้น
ถ้าตัวการไม่ให้สัตยาบัน ท่านว่าตัวแทนย่อมต้องรับผิดต่อบุคคลภายนอกโดยลำพังตนเอง เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าบุคคลภายนอกนั้นได้รู้อยู่ว่าตนทำการโดยปราศจากอำนาจ หรือทำนอกเหนือขอบอำนาจ
วินิจฉัย
การที่นาย ก ตั้งนาย ข เป็นตัวแทนไปกู้เงินด้วยปากเปล่า มิได้ทำหนังสือแต่งตั้งเป็นหนังสือเป็นการตั้งตัวแทน โดยฝ่าฝืนข้อกฎหมายมาตรา 798 ดังนั้น การที่นาย ข ตัวแทนลงชื่อในสัญญากู้ในฐานะผู้กู้ จึงไม่มีอำนาจที่จะลงชื่อได้ ถือว่าตัวแทนลงชื่อในสัญญากู้โดยปราศจากอำนาจ ผลก็คือสัญญากู้ไม่มีผลผูกพันตัวการตามมาตรา 823 วรรคแรก นาย ค จึงฟ้องร้องบังคับตัวการคือ นาย ก ไม่ได้
สรุป นาย ข ไม่มีอำนาจลงชื่อในสัญญากู้ และการกู้เงินดังกล่าวไม่มีผลผูกพัน นาย ก ตัวการ
