การสอบไล่ภาค 1 ปีการศึกษา 2552
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW1003 (LA 103) (LW 203)
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยนิติกรรมและสัญญา
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 4 ข้อ (คะแนนเต็มข้อละ 25 คะแนน)ข้อ 1.
ก. ในกรณีแสดงเจตนาต่อบุคคลซึ่งมิได้อยู่ต่อหน้า เมื่อผู้แสดงเจตนาได้ส่งการแสดงเจตนาไปแล้ว หลังจากนั้นผู้แสดงเจตนาตายหรือถูกศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถหรือคนเสมือนไร้ความสามารถ ตามหลักทั่วไป การแสดงเจตนานั้นมีผลในกฎหมายประการใดให้อธิบายโดยสังเขป
ข. นายพิชิตป่วยด้วยโรคไข้หวัดใหญ่ 2009 เข้ารับรักษาในโรงพยาบาลแห่งหนึ่งที่กรุงเทพฯ ส่งจดหมายโดยทางไปรษณีย์เสนอขายรถยนต์คันหนึ่งคันหนึ่งของตนให้แก่นายพิชิตซึ่งอยู่ที่จังหวัดนครราชสีมาในราคาสามแสนบาท โดยนายพิชิตได้ระบุไปในจดหมายคำเสนอนั้นด้วยว่า “ข้อเสนอมีผลในระหว่างที่ข้าพเจ้ายังมีชีวิตอยู่เท่านั้น” หลังจากที่นายพิชิตส่งจดหมายฉบับนั้นไปได้ 7 วัน นายพิชิตถึงแก่ความตาย เช่นนี้ การแสดงเจตนาเสนอขายรถยนต์ของนายพิชิตมีผลในกฎหมายประการใด เพราะเหตุใด
ธงคำตอบ
ก. หลักกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 169 วรรคสอง การแสดงเจตนาออกไปแล้วย่อมไม่เสื่อเสียไปแม้ภายหลังการแสดงเจตนานั้น ผู้แสดงเจตนาจะถึงแก่ความตายหรือถูกศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถหรือคนเสมือนไร้ความสามารถ
อธิบาย
หลักกฎหมายดังกล่าวนี้เป็นหลักทั่วไปของผลในทางกำหมาย ในกรณีแสดงเจตนาต่อกฎหมายซึ่งมิได้อยู่เฉพาะหน้า เมื่อผู้แสดงเจตนาได้ส่งการแสดงเจตนาไปแล้ว หลังจากนั้นผู้แสดงเจตนา
1. ตายหรือ
2. ถูกศาลสั่งให้เป็นบุคคลไร้ความสามารถ หรือ
3. ถูกศาลสั่งให้เป็นบุคคลเสมือนไร้ความสามารถ
กฎหมายบัญญัติไวเป็นหลักทั่วไปว่าการแสดงเจตนานั้นไม่เสื่อมเสียไป เมื่อการแสดงเจตนานั้นไปถึงผู้รับ ก็มีผลตามมาตรา 169 วรรคแรก
ข. หลักกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 360 บทบัญญัติแห่งมาตรา 169 วรรคสองนั้น ท่านมิให้ใช้บังคับ ถ้าหากว่าขัดกันเจตนาอันผู้เสนอได้แสดง
วินิจฉัย
กรณีตามอุทาหรณ์ นายพิชิตซึ่งเป็นผู้เสนอได้แสดงเจตนาไว้ในคำเสนอขายรถยนต์ด้วยว่าคำเสนอของเขามีผลผูกพันในระหว่างที่เขามีชีวิตอยู่เท่านั้น ดังนั้นเมื่อนายพิชิตถึงแก่ความตายหลังจากได้ส่งจดหมายเสนอขายรถยนต์ไปแล้ว จึงมีผลทำให้คำเสนอขายรถยนต์ของนายพิชิตเสื่อมเสียหรือสิ้นผลไป ไม่มีผลผูกพันนายพิชิตอีกต่อไปแม้ภายหลังการแสดงเจตนาผู้แสดงเจตนาจะถึงแก่ความตายมาใช้บังคับไม่ได้ เพราะขัดกับเจตนาของผู้เสนอตามมาตรา 360สรุป การแสดงเจตนาของนายพิชิตเสื่อมเสียหรือสิ้นผลไป ไม่มีผลผูกพันนายพิชิต