การสอบซ่อมภาคฤดูร้อน  ปีการศึกษา  2546

ข้อสอบกระบวนวิชา  LAW 3002 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยหุ้นส่วน

Advertisement

คำแนะนำ  ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน  มี  3  ข้อ

ข้อ  1  นายแดงเห็นที่ดินแปลงหนึ่งอยู่ในทำเลที่ดีมาก  เจ้าของที่ดินได้ติดประกาศขายไว้ในราคา  1  ล้านบาท  นายแดงต้องการซื้อไว้เพื่อขายเก็งกำไร  แต่นายแดงมีเงินไม่พอ  จึงได้ชักชวนนายขาวลงเงินกันคนละ  5  แสนบาท  เพื่อซื้อที่ดินแปลดังกล่าวไว้ขายเพื่อหากำไรมาแบ่งกัน  แต่นายขาวเกรงว่าหากขายไม่ได้เวลาที่กำหนดหรือขายได้น้อยกว่าทุนที่ลงไปก็อาจขาดทุนได้  นายขาวจึงให้นายแดงทำหนังสือนับรองไว้ว่าหากขายที่ดินได้ต่ำกว่าราคาทุน  นายแดงจะประกันคืนเงินให้นายขาวจนครบ  5  แสนบาท  นายขาวจึงตกลงและมอบเงินให้นายแดงไป  5  แสนบาท  เพื่อไปซื้อที่ดินดังกล่าว  โดยใส่ชื่อนายแดงเป็นผู้ซื้อแต่เพียงผู้เดียว  ดังนี้  ข้อตกลงของนายแดงและนายขาวนี้จะเป็นสัญญาเข้าหุ้นส่วนกันหรือไม่

ธงคำตอบ

มาตรา  1012  อันว่าสัญญาจัดตั้งห้างหุ้นส่วนหรือบริษัทนั้น  คือสัญญาซึ่งบุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปตกลงเข้ากันเพื่อกระทำกิจการร่วมกัน ด้วยประสงค์จะแบ่งปันกำไรอันจะพึงได้แต่กิจการที่ทำนั้น

วินิจฉัย

ข้อตกลงของนายแดงและนายขาวที่มีการลงทุนร่วมกันด้วยเงินคนละ  5  แสนบาท  เพื่อทำกิจการซื้อที่ดินมาขายหากำไรมาแบ่งกัน  จึงเป็นลักษณะของสัญญาเข้าหุ้นส่วนกัน  ตามมาตรา  1012  แม้จะมีข้อตกลงเพิ่มเติมว่าหากขายได้ต่ำกว่าทุนที่ลงไป  นายแดงจะคืนเงินให้นายขาวจนครบ  5  แสนบาทตามที่ได้ลงทุน  ข้อตกลงดังกล่าวก็ไม่ได้ทำให้สัญญาเข้าหุ้นเสียไปแต่อย่างใด  เพราะสัญญาเข้าหุ้นส่วนกันเป็นเรื่องระหว่างเอกชนกับเอกชนจึงจะตกลงกันอย่างไรก็ได้  ข้อตกลงดังกล่าวจึงเข้าองค์ประกอบตามมาตรา  1012  แล้ว  กล่าวคือ  มีบุคคลตั้งแต่สองคนขึ้นไปเข้าทุนกัน  เพื่อทำกิจการร่วมกัน  ด้วยวัตถุประสงค์แบ่งปันกำไร  อันจะพึงได้จากกิจการที่ทำนั้น

สรุป  ข้อตกลงของนายแดงและนายขาว  เป็นสัญญาเข้าหุ้นส่วนกันตามมาตรา  1012

 

ข้อ  2  นายอาทิตย์  นายจันทร์  และนายอังคาร  ได้ตกลงเข้าหุ้นกันเพื่อจัดตั้งห้างหุ้นส่วนจำกัด  โดยนายอาทิตย์และนายจันทร์เป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิด  นายอังคารเป็นหุ้นส่วนจำพวกไม่จำกัดความรับผิดและเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ  ห้างหุ้นส่วนจำกัดนี้ได้จดทะเบียนเสร็จเรียบร้อยแล้ว  และได้ดำเนินกิจการมาเป็นเวลาสองปีแล้ว  ต่อมานายจันทร์ต้องการไปประกอบอาชีพเช่นเดียวกับการค้าขายของห้างหุ้นส่วนจึงเกรงว่าจะเป็นการกระทบกับผลประโยชน์ของห้างหุ้นส่วนจำกัด  นายจันทร์จึงขอลาออกจากห้างฯแต่หุ้นส่วนทั้งสองคือนายอาทิตย์และนายอังคารไม่ยอมให้ออก  นายจันทร์จึงมาปรึกษาท่านว่าในกรณีดังกล่าวข้างต้น   หากนายจันทร์ยังเป็นหุ้นส่วนอยู่  นายจันทร์จะมีสิทธิประกอบกิจการค้าขายแข่งกับห้างหุ้นส่วนหรือไม่  ให้ท่านแนะนำนายจันทร์

ธงคำตอบ

มาตรา  1090  ผู้เป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดจะประกอบการค้าขายอย่างใดๆ  เพื่อประโยชน์ตนหรือเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกก็ได้  แม้ว่าการเช่นนั้นจะมีสภาพเป็นอย่างเดียวกันกับการค้าขายของห้างหุ้นส่วนก็ไม่ห้าม

วินิจฉัย

นายจันทร์เป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิด  จึงมีสิทธิประกอบกิจการค้าขายที่มีสภาพเป็นอย่างเดียวกันกับการค้าขายของห้างหุ้นส่วนจำกัด  ซึ่งการค้าขายที่มีสภาพอย่างเดียวกันนี้ก็หมายถึงการค้าขายที่เป็นกิจการอย่างเดียวกัน  และเป็นการแข่งขันกับกิจการของห้างหุ้นส่วนจำกัดนั่นเอง  ซึ่งบทบัญญัติมาตรา  1090  อนุญาตให้หุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดดำเนินการได้  เพราะหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดนี้ถูกต้องห้ามมิให้เข้ามาจัดการงานของห้างฯ  หุ้นส่วนประเภทนี้จึงอาจประกอบกิจการแข่งขันกับกิจการงานของห้างได้

สรุป  ข้าพเจ้าจะแนะนำนายจันทร์ว่า  นายจันทร์มีสิทธิประกอบกิจการค้าขายแข่งกับห้างหุ้นส่วนได้

 

ข้อ  3  บริษัท  นพคุณ  จำกัด  มีทุนจดทะเบียน  2  ล้านบาท  โดยแบ่งออกเป็น  1  แสนหุ้น  มูลค่าหุ้นละ  20  บาท  บริษัทนี้ได้ประกอบกิจการมาหลายปีแล้ว  มีกำไรดีทุกปี  จนมีทุนสำรองนับได้  1  แสนบาท  ต่อมาบริษัทต้องการลดทุนลงเหลือ  1  ล้านบาท  โดยลดมูลค่าหุ้นให้ต่ำลงเหลือหุ้นละ  10  บาท  คณะกรรมการจึงได้เรียกประชุมผู้ถือหุ้นเพื่อปรึกษาในเรื่องการลดทุนตามวิธีการดังกล่าว  ที่ประชุมผู้ถือหุ้นได้ลงมติครั้งแรกด้วยคะแนนเสียงสามในสี่ของผู้ถือหุ้นที่มาประชุมและออกเสียงทั้งหมดให้ลดทุนตามวิธีการดังกล่าวข้างต้น  ต่อมาได้มีการประชุมผู้ถือหุ้นอีกเป็นครั้งที่สองตามที่กฎหมายกำหนดและในการประชุมครั้งที่สองนี้  คณะกรรมการได้เสนอให้ลดทุนลงเหลือ  1  ล้านบาทเหมือนเดิม  โยวิธีลดจำนวนหุ้นลงเหลือ  5  หมื่นหุ้น  แต่มูลค่าหุ้นให้คงไว้ที่  20  บาทเท่าเดิม  เนื่องจากเกรงว่าหาดลดมูลค่าหุ้นลงจะทำให้ราคาหุ้นตก  บุคคลภายนอกที่มาติดต่อค้าขายกับบริษัทจะไม่เชื่อถือในหลักทรัพย์ของบริษัท  ที่ประชุมผู้ถือหุ้นได้ฟังเหตุผลของคณะกรรมการแล้วก็เห็นคล้อยตามจึงได้ลงมติเป็นเอกฉันตามที่คณะกรรมการเสนอ  ดังนี้  ให้ท่านวินิจฉัยว่า  การลดทุนของบริษัท  นพคุณ  จำกัด  ชอบด้วยหลักกฎหมายหรือไม่  

ธงคำตอบ

มาตรา  1194  วรรคแรก  ถ้าที่ประชุมใหญ่ได้ลงมติอันใดเป็นลำดับกันสองครั้งประชุมแล้ว  มติอันนั้นท่านให้ถือว่าเป็นมติพิเศษ  เมื่อได้ทำให้เป็นไปโดยวิธีดั่งจะกล่าวต่อไปนี้  คือ

วรรคท้าย  ที่ประชุมครั้งหลังได้ลงมติยืนตามมติของที่ประชุมครั้งแรกโดยคะแนนเสียงข้างมากนับได้ไม่น้อยกว่าสองในสามส่วนของจำนวนเสียงทั้งหมด

วินิจฉัย

การลดทุนของบริษัท  นพคุณ  จำกัด  ไม่ชอบด้วยมาตรา  1194  กล่าวคือ  ที่ประชุมผู้ถือหุ้นครั้งที่สอง  มิได้ลงมติยืนตามมติของที่ประชุมครั้งแรก  เนื่องจากมติที่ประชุมครั้งแรกได้ลงมติลดทุนด้วยการลดมูลค่าหุ้นให้ต่ำลงเหลือหุ้นละ  10  บาท  แต่ที่ประชุมผู้ถือหุ้นครั้งที่สองได้ลงมติลดทุนด้วยการลดจำนวนหุ้นให้ต่ำลง  มติครั้งแรกกับมติครั้งที่สองจึงต่างกัน  เมื่อมติครั้งที่สองมิได้ลงมติยืนตามมติครั้งแรก  การลงมติให้ลดทุนของบริษัทนพคุณ  จึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย

สรุป  การลดทุนของบริษัท  นพคุณ  จำกัด  ไม่ชอบด้วยกฎหมาย

Advertisement