การสอบไล่ภาค 2 ปีการศึกษา 2547
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW3010 กฎหมายล้มละลาย
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน จำนวน 3 ข้อ
ธงคำตอบ
มาตรา 6 ในพระราชบัญญัตินี้ เว้นแต่ข้อความจะแสดงให้เห็นเป็นอย่างอื่น
“เจ้าหนี้มีประกัน” หมายความว่า เจ้าหนี้ผู้มีสิทธิเหนือทรัพย์สินของลูกหนี้ในทางจำนอง จำนำ หรือสิทธิยึดหน่วงหรือเจ้าหนี้ผู้มีบุริมสิทธิที่บังคับได้ทำนองเดียวกับผู้รับจำนำ
มาตรา 10 ภายใต้บังคับมาตรา 9 เจ้าหนี้มีประกันจะฟ้องลูกหนี้ให้ล้มละลายได้ก็ต่อเมื่อ
(2) กล่าวในฟ้องว่า ถ้าลูกหนี้ล้มละลายแล้ว จะยอมสละหลักประกันเพื่อประโยชน์แก่เจ้าหนี้ทั้งหลาย หรือตีราคาหลักประกันมาในฟ้องซึ่งเมื่อหักกับจำนวนหนี้ของตนแล้ว เงินยังขาดอยู่สำหรับลูกหนี้ซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาเป็นจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งล้านบาท หรือลูกหนี้ซึ่งเป็นนิติบุคคลเป็นจำนวนไม่น้อยกว่าสองล้านบาท
อธิบาย
เจ้าหนี้มีประกัน ตามพระราชบัญญัติล้มละลาย พ.ศ. 2483 มีบัญญัติไว้ 4 ประเภท คือ
1 เจ้าหนี้ผู้มีสิทธิเหนือทรัพย์สินของลูกหนี้ในทางจำนอง
2 เจ้าหนี้ผู้มีสิทธิเหนือทรัพย์สินของลูกหนี้ในทางจำนำ
3 เจ้าหนี้ผู้มีสิทธิยึดหน่วง และ
4 เจ้าหนี้ผู้มีบุริมสิทธิที่บังคับได้ทำนองเดียวกับผู้รับจำนำ
และประการที่สำคัญ ทรัพย์สินอันเป็นหลักประกันนั้น ต้องเป็นทรัพย์สินของลูกหนี้เท่านั้น หากเป็นทรัพย์สินของบุคคลอื่นที่นำมาเป็นหลักประกันในหนี้ของลูกหนี้ เช่นนี้ เจ้าหนี้ไม่ถือว่าอยู่ในฐานะของเจ้าหนี้มีประกันตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 6
(ข) คดีล้มละลายเรื่องหนึ่ง โจทก์บรรยายฟ้องว่าศาลในคดีแพ่งพิพากษาให้จำเลยชำระหนี้แก่โจทก์พร้อมดอกเบี้ย หากจำเลยไม่ชำระให้ยึดทรัพย์จำนองออกขายทอดตลาดเอาเงินชำระหนี้โจทก์ ถ้าไม่พอให้ยึดทรัพย์อื่นของจำเลยขายทอดตลาดชำระหนี้จนครบแต่จำเลยไม่ชำระ โจทก์จึงขอให้บังคับคดีนำยึดทรัพย์จำนองออกขายทอดตลาดได้เงินชำระหนี้บางส่วน เมื่อหัดยอดหนี้แล้วจำเลยยังค้างชำระอีก 2,500,000 บาท ขอศาลพิพากษาให้จำเลยเป็นบุคคลล้มละลาย ศาลล้มละลายกลางตรวจคำฟ้องแล้วมีคำสั่งว่า โจทก์เป็นเจ้าหนี้มีประกัน แต่โจทก์ไม่ได้บรรยายฟ้องว่า ถ้าจำเลยล้มละลายแล้วจะยอมสละหลักประกันเพื่อประโยชน์แก่เจ้าหนี้ทั้งหลายหรือตีราคาหลักประกันมาในฟ้องฯ ฟ้องโจทก์ไม่ชอบด้วย พ.ร.บ. ล้มละลายฯมาตรา 10(2) จึงมีคำสั่งไม่รับฟ้อง
ให้วินิจฉัยว่า คำสั่งศาลล้มละลายกลางชอบด้วยกฎหมายหรือไม่
ธงคำตอบ
คำสั่งของศาลล้มละลายกลางที่ไม่รับฟ้องของโจทก์ชอบด้วยกฎหมายหรือไม่ เห็นว่า แม้โจทก์จะเป็นผ็รับจำนอง แต่เมื่อโจทก์ได้ฟ้องบังคับจำนองเป็นคดีแพ่ง และได้บังคับคดีโดยนำยึดทรัพย์จำนองออกขายทอดตลาดได้เงินมาชำระหนี้เพียงบางส่วนแล้ว การจำนองย่อมระงับสิ้นไปตาม ป.พ.พ. มาตรา 744(5) ผู้รับจำนองจึงไม่มีสิทธิเหนือทรัพย์สินที่จำนองอีกต่อไป
การที่โจทก์นำหนี้สินที่เหลืออีก 2,500,000 บท มาฟ้องขอให้จำเลยล้มละลาย คำฟ้องของโจทก์จึงมิได้ฟ้องจำเลยในฐานะเจ้าหนี้มีประกัน เพราะในขณะที่โจทก์ฟ้องคดีล้มละลายนี้ โจทก์หาใช่เจ้าหนี้ผู้มีสิทธิเหนือทรัพย์สินของจำเลยในทางใดๆตามที่บัญญัติในมาตรา 6 ไม่
ดังนั้น เมื่อโจทก์ไม่ใช่เจ้าหนี้มีประกัน โจทก์จึงหาจำต้องบรรยายฟ้องตามหลักเกณฑ์ของมาตรา 10(2) ที่ว่า ถ้าจำเลยล้มละลายแล้วจะยอมสละประกันเพื่อประโยชน์แก่เจ้าหนี้ทั้งหลาย หรือตีราคาหักประกันมาในฟ้องด้วยไม่ การที่ศาลล้มละลายกลางมีคำสั่งไม่รับฟ้องโจทก์ เพราะเหตุว่า โจทก์มิได้บรรยายฟ้องตามหลักเกณฑ์มาตรา 10(2) จึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย (ฎ. 6756/2538)
สรุป คำสั่งไม่รับฟ้องโจทก์ของศาลล้มละลายกลางไม่ชอบด้วยกฎหมาย
