การสอบไล่ภาคฤดูร้อน ปีการศึกษา 2550
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 3006 กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา 1
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 4 ข้อ (คะแนนเต็มข้อละ 25 คะแนน)
ข้อ 1 นางสายเดี่ยวอยู่กินกับนายสายลมโดยไม่ได้จดทะเบียนสมรส มีบุตรชื่อนางสาวเอวลอย อายุ 17 ปี นางสาวเอวลอยถูกนายเบี้ยวข่มขืนกระทำชำเรา แต่นางสาวเอวลอยก็ยังไปเรียนหนังสือได้ตามปกติในวันรุ่งขึ้น
ในแต่ละกรณีดังต่อไปนี้ ถ้าท่านเป็นพนักงานสอบสวน ท่านจะดำเนินการอย่างไรต่อไป
(ก) นางสายเดี่ยวร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีนายเบี้ยวข้อหาข่มขืนกระทำชำเรานางสาวเอวลอยในขณะที่นางสาวเอวลอยคัดค้านและไม่ยินยอมให้นางสายเดี่ยวร้องทุกข์ เพราะเกรงว่าตนเองและครอบครัวจะได้รับความอับอาย
(ข) นางสาวเอวลอยร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีนายเบี้ยวข้อหาข่มขืนกระทำชำเรา ต่อมานางสายเดี่ยวขอถอนคำร้องทุกข์เพราะเกรงว่าตนเองและครอบครัวจะได้รับความอับอาย ในขณะที่นางสาวเอวลอย คัดค้านและไม่ยินยอมให้นางสายเดี่ยวถอนคำร้องทุกข์
ธงคำตอบ
มาตรา 2 ในประมวลกฎหมายนี้
(4) ผู้เสียหาย หมายความถึงบุคคลผู้ได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำผิดฐานใดฐานหนึ่งรวมทั้งบุคคลอื่นที่มีอำนาจจัดการแทนได้ ดังบัญญัติไว้ในมาตรา 4, 5 และ 6
(7) คำร้องทุกข์ หมายความถึงการที่ผู้เสียหายได้กล่าวหาต่อเจ้าหน้าที่ตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายนี้ ว่ามีผู้กระทำความผิดขึ้นจะรู้ตัวผู้กระทำความผิดหรือไม่ก็ตาม ซึ่งกระทำให้เกิดความเสียหายแก่ผู้เสียหาย และการกล่าวหาเช่นนั้นได้กล่าวโดยมีเจตนาจะให้ผู้กระทำความผิดได้รับโทษ
มาตรา 5 บุคคลเหล่านี้จัดการแทนผู้เสียหายได้
(1) ผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้อนุบาล เฉพาะแต่ในความผิดซึ่งได้กระทำต่อผู้เยาว์หรือผู้ไร้ความสามารถซึ่งอยู่ในความดูแล
วินิจฉัย
(ก) นางสาวเอวลอย อายุ 17 ปี บุตรนอกสมรสของนางสายเดี่ยวถูกนายเบี้ยวข่มขืนกระทำชำเรา นางสาวเอวลอยซึ่งเป็นผู้ได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำความผิดฐานข่มขืนกระทำชำเรา จึงถือได้ว่า นางสาวเอวลอยเป็นผู้เสียหายโดยตรง ตามมาตรา 2(4)
การที่นางสายเดี่ยวร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีกับนายเบี้ยวข้อหาข่มขืนกระทำชำเรานางสาวเอวลอยนั้น เห็นว่า นางสายเดี่ยวมีอำนาจร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนแทนนางสาวเอวลอยได้ เพราะเหตุว่า เด็กที่เกิดจากหญิงที่ไม่ได้สมรสกับชายให้ถือว่าเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของหญิงนั้นตาม ป.พ.พ. มาตรา 1546 บุตรผู้เยาว์จึงอยู่ในอำนาจปกครองของมารดา นางสาวสายเดี่ยวจึงเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมมีอำนาจร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีกับนายเบี้ยวในข้อหาข่มขืนกระทำชำเรานางสาวเอวลอย บุตรของตนที่เป็นผู้เยาว์ได้ ตามมาตรา 5(1) แม้นางสาวเอวลอยจะคัดค้านและไม่ยินยอมก็ตาม
(ข) โดยหลัก ผู้เยาว์ไม่สามารถฟ้องคดีอาญาด้วยตัวเองได้ (ฎ. 563/2517) แม้จะได้รับความยินยอมจากผู้แทนโดยชอบธรรมก็ตาม แต่ผู้เยาว์ชอบที่จะร้องทุกข์เองได้ (ฎ. 1892/2498)
การที่นางสาวเอวลอยร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนให้ดำเนินคดีกับนายเบี้ยวในข้อหาข่มขืนกระทำชำเรานั้น เห็นว่า นางสาวเอวลอยมีอำนาจที่จะกระทำได้ เพราะเหตุว่า การที่ผู้เยาว์ซึ่งอยู่ในฐานะเป็นผู้เสียหายย่อมมีอำนาจร้องทุกข์ด้วยตัวเองได้ ตามมาตรา 2(7)
และนางสายเดี่ยว ไม่มีอำนาจขอถอนคำร้องทุกข์ดังกล่าว เพราะเหตุว่า เมื่อผู้เยาว์ได้ร้องทุกข์ตามความประสงค์แล้ว นางสายเดี่ยวเป็นมารดาของนางสาวเอวลอยก็ไม่สามารถถอนคำร้องทุกข์ซึ่งเป็นการขัดขืนฝืนความประสงค์ของผู้เยาว์ได้ (ฎ. 214/2549) ดังนั้น นางสายเดี่ยวจึงไม่มีอำนาจถอนคำร้องทุกข์ดังกล่าว
สรุป
(ก) นางสายเดี่ยวมีอำนาจร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวนได้
(ข) นาวสาวเอวลอยมีอำนาจในการร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน และนางสายเดี่ยวไม่มีอำนาจถอนคำร้องทุกข์
