การสอบไล่ภาค 2 ปีการศึกษา 2549
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 2032 ประวัติศาสตร์กฎหมายไทย
ข้อ 1 ความสัมพันธ์ทางสายโลหิต หรือโดยการสมรสมีผลต่อบุคคลอย่างไรในทางแพ่งและทางอาญาตามพระอัยการลักษณะต่างๆ ในประมวลกฎหมายตรา 3 ดวง (ให้อธิบายผลในทางแพ่งมา 3 กรณี และผลในทางอาญามา 2 กรณี)
ธงคำตอบ
ความสัมพันธ์ทางสายโลหิต หรือโดยการสมรสมีผลต่อบุคคลในทางแพ่งและอาญาตามพระอัยการลักษณะต่างๆ ในประมวลกฎหมายตรา 3 ดวง ในกรณีต่างๆดังนี้
1 ทางแพ่ง
1) ห้ามมิให้มีการสมรสกันในระหว่างเครือญาติ (พระอัยการลักษณะผัวเมีย)
2) มีสิทธิรับมรดก (พระอัยการลักษณะมรดก)
3) ห้ามลูกหลานฟ้องบิดามารดา ปู่ย่า ตายาย (พระอัยการลักษณะกู้หนี้)
2 ทางอาญา
1) ไม่ต้องรับโทษทางอาญาในความผิดฐานลักทรัพย์ (พระอัยการลักษณะโจร)
2) ไม่ต้องรับโทษในความผิดฐานทำร้ายร่างกายมิถึงอันตรายสาหัส (พระอัยการลักษณะวิวาทด่าตีกัน)
ข้อ 2 การที่พนักงานสอบสวนสถานีตำรวจนครบาลบางซื่อยื่นคำร้องขอให้ศาลอาญามีคำสั่งให้ผู้อำนวยการโรงพยาบาลศรีธัญญาปล่อยตัวนายแพทย์ประกิตเผ่า อ้างว่าถูกควบคุมตัวโดยมิชอบด้วยกฎหมายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 90 ซึ่งศาลนัดไต่สวนฉุกเฉินในวันที่ 2 มีนาคม 2550 แล้วนั้น ตามที่ได้ศึกษาเรื่องระบบกฎหมายหลัก อยากทราบว่ามาตรา 90 ป.วิ.อาญา เอามาจากประเทศอะไร ประเทศดังกล่าวอยู่ในระบบกฎหมายใด วัตถุประสงค์แห่งกฎหมายมาตรา 90 นี้คืออะไร และกฎหมายเรื่องนี้มีที่มาทางประวัติศาสตร์ของต่างประเทศอย่างไร จงอธิบาย
ธงคำตอบ
มาตรา 90 ป.วิ.อาญา เอามาจากประเทศอังกฤษ ซึ่งอยู่ในระบบกฎหมายคอมมอนลอว์
วัตถุประสงค์แห่งกฎหมายนี้คือ เพื่อให้ประชาชนชาวไทยได้รับความคุ้มครองเสรีภาพส่วนบุคคลเหมือนอย่างในประเทศอังกฤษ และตามกฎหมายอังกฤษ ผู้ใดฝ่าฝืนหมายเรียก เฮเบียส คอร์พัส ย่อมมีความผิดฐานละเมิดอำนาจศาล ทำให้ศาลลงโทษได้ทันที
ประวัติศาสตร์และความเป็นมาของหลักกฎหมายเรื่องนี้เกิดขึ้นในยุคที่ 2 ยุคชาวนอร์แมนหรือยุคก่อตัวของคอมมอนลอว์ ค.ศ. 1066 – 1485 ในยุคนี้ได้เกิดการปฏิรูปศาล คือ ศาลหลวง ได้มีวิวัฒนาการแยกออกเป็น 3 ศาล ศาลหนึ่งที่มีอำนาจพิจารณาคดีอาญา คือ ศาลคิงส์ เบนช์ ศาลนี้ยังมีอำนาจเป็นศาลอุทธรณ์ โดยได้รับอำนาจจากพระราชอำนาจของกษัตริย์ในการออกหมายเรียก ที่ชื่อว่า เธอะ พรีรอกเกตีฟ ริต (Prerogative Writs) ซึ่งมีกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับหลักกฎหมายนี้ คือ เฮเบียส คอร์พัส (Habeas Corpus) เป็นกฎหมายที่ออกเพื่อตรวจสอบความถูกต้องในการควบคุมตัวบุคคล ซึ่งศาลคิงส์ เบนช์ มีอำนาจออกได้ ต่อมาหมายนี้เป็นหมายที่มีความสำคัญที่สุดหมายหนึ่งในการคุ้มครองรักษาสิทธิและเสรีภาพของประชาชน โดยศาลนี้ได้ใช้หมายนี้จำกัดพระราชอำนาจของกษัตริย์ที่ใช้โดยมิชอบ
ในปี ค.ศ. 1679 รัฐสภาได้ตราพระราชบัญญัติเฮเบียส คอร์พัส แอคท์ (The Habeas) Corpus Act 1679) กฎหมายฉบับนี้บัญญัติว่า คนสัญชาติอังกฤษคนใดถูกจำขังในเรือนจำโดยปราศจากการพิจารณาพิพากษาคดีของศาล ผู้นั้นหรือผู้อื่นที่มิได้ต้องขังสามารถยื่นคำร้องต่อศาลยุติธรรม ให้ออกหมายที่เรียกว่า เฮเบียส คอร์พัส ไปยังผู้ที่จำขังเขาให้มาศาลพร้อมผู้ต้องขัง เพื่อไต่สวนถึงเหตุที่เอาตัวผู้นั้นไปขังและผู้พิพากษามีอำนาจปล่อยผู้ต้องขังโดยมีหลักประกันหรือไม่ก็ได้
ปัจจุบันศาลสูงชั้นกลาง คือ ซูพรีม คอร์ท (Supreme Court) มีอำนาจออกหมายนี้
ข้อ 3 การร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ พ.ศ. 2550 ของประเทศไทย มีบทบัญญัติเกี่ยวกับวุฒิสภา อยากทราบว่าสภานี้ในอดีตของต่างประเทศมีชื่อเรียกว่าอะไร เกิดจากชนชาติใด ในยุคใดของชนชาตินั้น จำนวนสมาชิกสภานี้ในสมัยนั้นมีกี่คน ที่มาของสมาชิกสภานี้ในสมัยดังกล่าวมาจากการเลือกตั้งของประชาชนใช่หรือไม่ และในสมัยนั้นสภานี้มีอำนาจหน้าที่อะไร จงอธิบาย
ธงคำตอบ
สภานี้มีชื่อเรียกว่า สภาซีเนต เกิดจากชาวโรมันในยุคที่ 2 คือยุคสาธารณรัฐ
จำนวนสมาชิกสภาซีเนตเดิมมี 300 คน ต่อมาเพิ่มเป็น 600 คน ในสมัยจูเลียสซีซาร์มี 900 คน
สมาชิกของสภานี้ ในอดีตสมัยดังกล่าวไม่ได้มาจากการเลือกตั้งของประชาชนโรมัน สภานี้มีมาตั้งแต่ยุคกษัตริย์ โดยกษัตริย์ทรงแต่งตั้งจากชนชั้นสูง หรือพวกพาทริเชียน (Patricians) ในยุคสาธารณรัฐของโรมัน สภา Semate ประกอบด้วย ผู้อาวุโส ที่คอนซูลหรือกงสุลทำการคัดเลือกจากผู้ซึ่งมีคุณสมบัติที่จะได้รับการคัดเลือก ได้แก่ ผู้บริหารตั้งแต่ คอนซูล เซนเซอร์ และแอร์ดิลิส
สภานี้มีอำนาจเป็นสภาที่ปรึกษาของกษัตริย์ในยุคแรกของโรมัน ในยุคสาธารณรัฐเป็นที่ปรึกษาของคอนซูล ในสมัยต่อมาสภา Senate เป็นองค์กรหนึ่งของฝ่ายบริหารทีเป็นหลักในการปกครองสาธารณรัฐโรมัน สภา Senate ไม่มีอำนาจในการออกกฎหมาย แต่ทำหน้าที่เป็นสภาที่ปรึกษาของผู้บริหารสูงสุดคือ คอนซูล ผู้บริหารจะปฏิบัติตามหรือไม่ก็ได้ ในทางปฏิบัติสภา Senate มีความเห็นอย่างไร ผู้บริหาร ที่ขอคำปรึกษาแนะนำมักจะปฏิบัติตามและมักจะยอมรับคำแนะนำของสภา Senate
กฎหมายที่สำคัญ เช่น กฎหมายสิบสองโต๊ะ ต้องผ่านสภานี้ด้วย นอกจากนี้มติของสภาซีเนตเรียกว่า Senatus Consulta ถือว่าเป็นกฎหมาย
