ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 2012 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยประกันภัย
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 3 ข้อ
ข้อ 1 นายบวรติดต่อทำสัญญาประกันชีวิตของนางจันทร์ภริยากับบริษัท มั่นใจประกันชีวิต จำกัด ในการแถลงถึงสุขภาพ นายบวรแถลงว่าภริยามีสุขภาพดี ซึ่งความเป็นจริงนางจันทร์เป็นมะเร็งที่เต้านม แต่นางจันทร์นิ่งเฉยเสีย บริษัทตกลงรับทำประกันภัยให้ เวลาผ่านไปหกเดือนหลังจากทำสัญญา นางจันทร์ได้เสียชีวิตลงเพราะถูกไฟฟ้าดูด นายบวรจึงติดต่อขอรับเงินค่าสินไหมทดแทนจากบริษัท แต่บริษัทปฏิเสธการจ่ายเงินอ้างว่านางจันทร์ปกปิดข้อความจริง นายบวรโต้แย้งว่านายบวรเป็นผู้เอาประกันไม่เกี่ยวกับการปกปิดของนางจันทร์ และการที่นางจันทร์เสียชีวิตมาจากสาเหตุไฟฟ้าดูด ซึ่งไม่เกี่ยวกับโรค ดังนี้ ข้อโต้แย้งของนายบวรฟังขึ้นหรือไม่ อย่างไร ให้อธิบาย
ธงคำตอบ
หลักกฎหมาย ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
มาตรา 863 อันสัญญาประกันภัยนั้น ถ้าผู้เอาประกันภัยมิได้มีส่วนได้เสียในเหตุที่ประกันภัยไว้นั้นไซร้ ท่านว่าย่อมไม่ผูกพันคู่สัญญาแต่อย่างหนึ่งอย่างใด
มาตรา 865 ถ้าในเวลาทำสัญญาประกันภัย ผู้เอาประกันภัยก็ดีหรือในกรณีประกันชีวิตบุคคลอันการใช้เงินย่อมอาศัยความทรงชีพหรือมรณะของเขานั้นก็ดี รู้อยู่แล้วละเว้นเสียไม่เปิดเผยข้อความจริงซึ่งอาจจะได้จูงใจผู้รับประกันภัยสูงขึ้นอีกหรือให้บอกปัดไม่ยอมทำสัญญา หรือว่ารู้อยู่แล้วแถลงข้อความนั้นเป็นความเท็จไซร้ ท่านว่าสัญญานั้นเป็นโมฆียะ
ถ้ามิได้ใช้สิทธิบอกล้างภายในกำหนดเดือนหนึ่งนับแต่วันที่ผู้รับประกันภัยทราบมูลอันจะบอกล้างได้ก็ดี หรือมิได้ใช้สิทธินั้นภายในกำหนดห้าปีนับแต่วันทำสัญญาก็ดี ท่านว่าสิทธินั้นเป็นอันระงับสิ้นไป
วินิจฉัย
กรณีตามอุทาหรณ์ นายบวรและนางจันทร์เป็นสามีภริยากัน จึงถือว่านายบวรมีส่วนได้เสียในเหตุที่
เอาประกัน สัญญาประกันชีวิตจึงมีผลผูกพันคู่สัญญาตามมาตรา 863ตามข้อเท็จจริง การที่นายบวรติดต่อทำสัญญาประกันชีวิตของนางจันทร์กับบริษัท มั่นใจประกันชีวิตจำกัด โดยที่นางจันทร์ผู้ถูกเอาประกันนิ่งเฉยเสียไม่เปิดเผยข้อความจริงว่าตนเป็นมะเร็งที่เต้านม ซึ่งถือเป็นสาระสำคัญ โดยหากบริษัทฯได้ทราบความจริงก็จะเรียกเบี้ยประกันภัยสูงขึ้น หรือมิฉะนั้นก็บอกปัดไม่ทำสัญญาด้วยนั้น ย่อมส่งผลทำให้สัญญาประกันชีวิตดังกล่าวตกเป็นโมฆียะตามมาตรา 865
และเมื่อนางจันทร์เสียชีวิตและบริษัทฯปฏิเสธการจ่ายเงิน การที่นายบวรได้โต้แย้งว่าตนเป็นผู้เอาประกันไม่เกี่ยวกับการปกปิดของนางจันทร์นั้น ฟังไม่ขึ้น เพราะหน้าที่เปิดเผยข้อความจริงตามมาตรา 865 ย่อมเป็นของทั้งผู้เอาประกันและผู้ถูกเอาประกัน
ส่วนการโต้แย้งที่ว่านางจันทร์เสียชีวิตจากการถูกไฟฟ้าดูดไม่เกี่ยวกับโรคนั้น ก็ฟังไม่ขึ้นเช่นเดียวกัน เพราะสัญญาประกันชีวิตดังกล่าวตกเป็นโมฆียะแล้วตั้งแต่ต้น แม้เสียชีวิตด้วยสาเหตุใด บริษัทก็มีสิทธิบอกล้างและปฏิเสธการจ่ายเงินได้ทั้งสิ้น หากเป็นการใช้สิทธิบอกล้างภายในเวลาที่กฎหมายกำหนดสรุป ข้อโต้แย้งของนายบวรฟังไม่ขึ้นทั้งสองกรณี