การสอบไล่ภาค 2 ปีการศึกษา 2551
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW3012 กฎหมายปกครอง
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 4 ข้อ (คะแนนเต็มข้อละ 25 คะแนน)
ข้อ 1 การบังคับทางปกครอง ตาม พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 หมายถึงอะไร มีมาตรการบังคับทางปกครอง ตลอดจนขอบเขตของการบังคับทางปกครองอย่างไร ขอให้อธิบายพร้อมยกหลักกฎหมายประกอบ
ธงคำตอบ
การบังคับทางปกครอง ตาม พ.ร.บ. วิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 หมายถึงการดำเนินการของเจ้าหน้าที่โดยใช้มาตรการบังคับทางปกครองกับประชาชนที่มีภาระผูกพันต้องปฏิบัติการตามหน้าที่ เพื่อให้เป็นไปตามคำสั่งทางปกครอง หรือกล่าวอีกนับหนึ่งคือ กรณีที่เอกชนที่มี
หน้าที่ต้องปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าหน้าที่ แล้วฝ่าฝืนไม่ปฏิบัติตาม จึงต้องมีมาตรการบังคับทางปกครองกับเอกชนนั้น
การบังคับทางปกครองมีขอบเขตของการบังคับ แบ่งเป็น 2 ลักษณะ
–การบังคับทางปกครองไม่ใช้กับเจ้าหน้าที่ด้วยกัน (มาตรา 55) เพราะเจ้าหน้าที่กระทำการในนามของหน่วยงานของรัฐ ดังนั้นถ้าจ้าหน้าที่คนหนึ่งไม่ปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้าหน้าที่ผู้ออกคำสั่ง ก็จะไปใช้การบังคับทางปกครองเข้าไปบังคับเอาเลยไม่ได้
–คำสั่งทางปกครองไม่จำเป็นต้องมีการบังคับทางปกครองเสมอไป เพราะคำสั่งทางปกครองแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ
(1) ประเภทที่ไม่ต้องมีการบังคับทางปกครอง เช่น คำสั่งทางปกครองที่ให้สิทธิประโยชน์แก่ผู้รับคำสั่งได้แก่ การออกคำสั่งอนุญาต หรือออกหนังสืออนุมัติต่างๆ เหล่านี้ ย่อมไม่จำเป็นที่จะต้องใช้มาตรการบังคับทางปกครองอีก
(2) ประเภทที่จำเป็นต้องบังคับให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของการออกคำสั่งทางปกครอง เช่น คำสั่งให้บุคคลชำระเงิน คำสั่งให้บุคคลกระทำการ และคำสั่งห้ามไม่ไห้บุคคลกระทำการ ในกรณีนี้หากผู้รับคำสั่งทางปกครองฝ่าฝืนไม่ยอมปฏิบัติตามข้อกำหนดต่างๆ ของคำสั่งทางปกครองนั้นๆ เจ้าหน้าที่อาจใช้มาตรการบังคับทางปกครองได้โดยแยกพิจารณาดังนี้
1 คำสั่งที่กำหนดให้ชำระเงิน มาตรการทางปกครองที่นำมาใช้คือ การยึดการอายัด และการขายทอดตลาดทรัพย์สินเพื่อนำเงินมาชำระให้ครบถ้วนตามคำสั่งโดยไม่ต้องไปฟ้องศาลอีก แต่เจ้าหน้าที่จะต้องมีหนังสือเตือนให้ผู้รับคำสั่งนั้นชำระเงินภายในระยะเวลาที่กำหนดแต่ต้องไม่น้อยกว่า 7 วัน (มาตรา 57)
2 คำสั่งที่กำหนดให้กระทำหรือละเว้นกระทำ ถ้าผู้อยู่ในบังคับของคำสั่งทางปกครองฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตาม เจ้าหน้าที่อาจใช้มาตรการบังคับทางปกครองอย่างใดอย่างหนึ่งดังต่อไปนี้ (มาตรา 58)
(1) เจ้าหน้าที่เข้าดำเนินการด้วยตนเอง หรือมอบหมายให้บุคคลอื่นกระทำการแทนโดยผู้อยู่ในบังคับของคำสั่งทางปกครองจะต้องชดใช้ค่าใช้จ่ายและเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 25 ต่อปี ของค่าใช้จ่ายดังกล่าวแก่เจ้าหน้าที่ หรือ
(2) ให้มีการชำระค่าปรับทางปกครองตามจำนวนที่สมควรแก่เหตุ แต่ต้องไม่เกิน 20,000 บาท ต่อวัน
ในกรณีที่มีความจำเป็นที่จะต้องบังคับเป็นการเร่งด่วน เพื่อป้องกันมิให้มีการกระทำที่ขัดต่อกฎหมายที่มีโทษในทางอาญา หรือมิให้เกิดความเสียหายต่อประโยชน์สาธารณะ เจ้าหน้าที่อาจใช้มาตรการบังคับทางปกครอง โดยไม่ต้องออกคำสั่งทางปกครองให้กระทำหรือละเว้นกระทำก่อนก็ได้ แต่ทั้งนี้ต้องกระทำโดยสมควรแก่เหตุและภายในของเขตอำนาจหน้าที่ของตน
