การสอบซ่อมภาคฤดูร้อน ปีการศึกษา 2548
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 3002 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยหุ้นส่วน
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 3 ข้อ
ข้อ 1 นายเอก นายโท และนายตรี ตกลงเข้าหุ้นส่วนกัน โดยบอกว่าจะรับผิดร่วมกันในบรรดาหนี้ทั้งหลายที่เกิดขึ้น โดยไม่มีจำกัดจำนวน แต่ก็มิได้นำความไปจดทะเบียน ทุกคนได้ลงหุ้นมาแล้วเป็นเงินคนละ 5 แสนบาท โยมีวัตถุประสงค์รับจ้างถมดิน มีนายเอกเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ นายเอกได้ทำสัญญารับจ้างถมที่ดินของนายแดงเนื้อที่ 50 ไร่ โดยจะต้องถมดินให้เสร็จภายในกำหนดหนึ่งเดือน
นายเอกได้ดำเนินการถมที่ดินของนายแดงไปได้ 20 วัน แต่เห็นว่าคงจะถมไม่เสร็จภายในเวลาที่กำหนด ซึ่งจะต้องถูกนายแดงปรับเป็นเงินหนึ่งแสนบาท นายเอกจึงได้ว่าจ้างนายขาวผู้รับเหมาถมที่ดินเหมือนกันไปถมที่ดินของนายแดงจนแล้วเสร็จภายในกำหนด เป็นหนี้นายขาวค่าจ้างถมที่ดินสองแสนบาท แต่นายเอกไม่มีเงินชำระหนี้ นายขาวจึงเรียกให้นายโทและนายตรีรับผิดร่วมด้วย แต่นายโทและนายตรี ไม่ยอมรับผิดอ้างว่านายเอกได้ทำนอกวัตถุประสงค์ของห้างฯ กล่าวคือ ห้างฯมีวัตถุประสงค์รับจ้างถมดิน มิได้มีวัตถุประสงค์ว่าจ้างถมดิน
ดังนี้ ข้อต่อสู้ของนายโทและนายตรีรับฟังได้หรือไม่ เพราะเหตุใด
ธงคำตอบ
มาตรา 1050 การใดๆอันผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งได้จัดทำไปในทางที่เป็นธรรมดาการค้าขายของห้างหุ้นส่วนนั้น ท่านว่าผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนย่อมมีความผูกพันในการนั้นๆด้วย และจะต้องรับผิดร่วมกันโดยไม่จำกัดจำนวนในการชำระหนี้ อันได้ก่อให้เกิดขึ้นเพราะจัดการไปเช่นนั้น
วินิจฉัย
การที่นายเอก นายโท และนายตรี ตกลงเข้าหุ้นส่วนกัน โดยบอกว่าจะรับผิดร่วมกันในบรรดาหนี้ทั้งหลายที่เกิดขึ้น โดยไม่จำกัดจำนวน แต่ก็มิได้นำความไปจดทะเบียนจึงเข้าลักษณะสัญญาห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน โดยมีวัตถุประสงค์รับจ้างถมดิน เมื่อนายเอก ซึ่งเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการได้ทำสัญญารับจ้างถมที่ดินของนายแดง จึงเป็นการจัดทำภายในวัตถุประสงค์ของห้างฯ ดังนั้นผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนจึงต้องผูกพันด้วย ตามมาตรา 1050 แต่เมื่อนายเอกได้ดำเนินการถมที่ดินของนายแดงไปได้ 20 วัน และเห็นว่า คงจะถมไม่เสร็จภายในเวลาที่กำหนด ซึ่งจะต้องถูกนายแดงปรับเป็นเงินหนึ่งแสนบาท นายเอกจึงได้ว่าจ้างนายขาวผู้รับเหมาถมที่ดินเหมือนกันไปถมที่ดินของนายแดงจนแล้วเสร็จภายในกำหนด เป็นหนี้นายขาวค่าจ้างถมที่ดินสองแสนบาท จะเห็นว่า หนี้ดังกล่าวแม้จะไม่ใช่หนี้ที่เกิดจากการกระทำภายในวัตถุประสงค์ของห้างหุ้นส่วนโดยตรง แต่ก็เป็นหนี้ที่เกิดจากการกระทำซึ่งเกี่ยวเนื่องกับวัตถุประสงค์ของห้างหุ้นส่วนหรือจำเป็นในการดำเนินกิจการของห้างหุ้นส่วน ซึ่งผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนย่อมมีความผูกพันและจะต้องรับผิดร่วมกันโดยไม่จำกัดจำนวนตามมาตรา 1050 ดังนั้น เมื่อนายเอกไม่มีเงินชำระหนี้ นายขาวจึงเรียกให้นายโทและนายตรีรับผิดร่วมกันได้ นายโทและนายตรี จะไม่ยอมรับผิดโยอ้างว่านายเอก ได้ทำนอกวัตถุประสงค์ของห้างฯไม่ได้
สรุป ข้อต่อสู้ของนายโทและนายตรีรับฟังไม่ได้
