การสอบไล่ภาคฤดูร้อน ปีการศึกษา 2548
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 3002 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยหุ้นส่วน
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน มี 3 ข้อ
ข้อ 1 นายสินกับนายสอนตกลงเข้าหุ้นกันโดยจะรับผิดร่วมกันในบรรดาหนี้สินที่เกิดขึ้นทั้งหมด และได้ลงหุ้นไว้เป็นเงินคนละ 1 แสนบาท ทั้งสองร่วมกันผลิตน้ำดื่มบรรจุขวดออกจำหน่าย นายสินได้นำน้ำดื่มไปส่งให้ลูกค้าที่สั่งซื้อระหว่างทางที่ไปรถที่บรรทุกน้ำดื่มได้เสียหลักพุ่งชนรถของนายแสงเสียหายเป็นเงิน 5 หมื่นบาท ต่อมานายสอนได้ชวนนายสีมาเข้าหุ้นด้วยโดยนายสินไม่ขัดข้อง และในการเข้าหุ้นครั้งนี้นายสีได้กู้ยืมเงินจากนายรวยมา 1 แสนบาท เพื่อนำมาลงหุ้นกับนายสินและนายสอน
ต่อมาหนี้เงินกู้ที่นายสีกู้มาจากนายรวยถึงกำหนดชำระแต่นายสีไม่มีเงินชำระหนี้ ส่วนนายสินก็ยังไม่มีเงินชดใช้ค่าเสียหายให้นายแสง ดังนี้ถามว่านายรวยและนายแสงจะเรียกให้นายสิน นายสอน และนายสีร่วมกันรับผิดชำระหนี้ได้หรือไม่ เพราะเหตุใด
ธงคำตอบ
มาตรา 1050 การใดๆอันผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งได้จัดทำไปในทางที่เป็นธรรมดาการค้าขายของห้างหุ้นส่วนนั้น ท่านว่าผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนย่อมมีความผูกพันในการนั้นๆด้วย และจะต้องรับผิดร่วมกันโดยไม่จำกัดจำนวนในการชำระหนี้ อันได้ก่อให้เกิดขึ้นเพราะจัดการไปเช่นนั้น
มาตรา 1052 บุคคลผู้เข้าเป็นหุ้นส่วนในห้างหุ้นส่วนย่อมต้องรับผิดในหนี้ใดๆ ซึ่งห้างหุ้นส่วนได้ก่อให้เกิดขึ้นก่อนที่ตนเข้ามาเป็นหุ้นส่วนด้วย
วินิจฉัย
1 กรณีนายรวย เรียกให้นายสีชำระหนี้ได้คนเดียว เพราะนายสีกู้เงินจากนายรวยเพื่อนำมาลงหุ้น หนี้เงินกู้นี้จึงเป็นหนี้ส่วนตัวของนายสี มิใช่หนี้ของผู้เป็นหุ้นส่วนที่จะต้องรับผิดชอบร่วมกัน เนื่องจากนายสีกู้ยืมเงินมาแล้วนำมาลงหุ้น จึงถือว่าเป็นหนี้ส่วนตัวที่จะต้องรับผิดชอบเอง ไม่ใช่หนี้สินที่เกิดจากธรรมดาการค้าขายของห้างฯ ตามมาตรา 1050
2 กรณีนายแสง ถูกนายสินทำละเมิดเนื่องจากนำน้ำดื่มไปส่งให้ลูกค้า การละเมิดนั้นสืบเนื่องมาจากจัดการงานของห้างฯ เพราะการนำสินค้าไปส่งให้ลูกค้าที่สั่งซื้อ ก็ถือว่าเป็นเรื่องธรรมดาของการค้าขายของห้างฯ อย่างหนึ่ง หนี้ละเมิดที่เกิดขึ้นเนื่องจากจัดการงานเช่นนี้ นายสินและนายสอนต้องรับผิดร่วมกันตามมาตรา 1050 ส่วนนายสีได้เข้าหุ้นในภายหลังก็ต้องรับผิดในหนี้สินของห้างฯ ที่เกิดขึ้นก่อนที่ตนเข้ามาเป็นหุ้นส่วนด้วยตามมาตรา 1052 ดังนั้น นายแสงจึงเรียกให้นายสิน นายสอน และนายสี ร่วมกันรับผิดชำระหนี้ละเมิดได้