การสอบไล่ภาคฤดูร้อน ปีการศึกษา 2548
ข้อสอบกระบวนวิชา LAW 2006 กฎหมายอาญา 1
คำแนะนำ ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วนมี 4 ข้อ
ข้อ 1 ธงต้องการฆ่ากร ธงเข้าไปในห้องนอนของกร ซึ่งคืนนั้นกรไปนอนค้างบ้านเพื่อน ธงเข้าใจว่าเป็นกรจึงใช้อาวุธปืนยิงไปบนที่นอน กระสุนปืนถูกหมอนข้างทะลุผ่าห้องไปถูกนพที่นอนอยู่ห้องติดกันตาย เมื่อธงเดินออกมาจากห้องนอนของกรพบพล ธงเข้าใจว่าเป็นกรและคิดว่าที่ตนยิงไปที่ที่นอนนั้นไม่ใช่กร ธงจึงใช้อาวุธปืนยิงพลโดยเข้าใจว่าเป็นกรตาย ดังนี้ การกระทำของธงจะเป็นความผิดอาญาอย่างไร หรือไม่
ธงคำตอบ
มาตรา 59 วรรคหนึ่ง บุคคลจะต้องรับผิดในทางอาญาก็ต่อเมื่อได้กระทำโดยเจตนา เว้นแต่จะได้กระทำโดยประมาทในกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ต้องรับผิดเมื่อได้กระทำโดยประมาท หรือเว้นแต่ในกรณีที่กฎหมายบัญญัติไว้โดยแจ้งชัดให้ต้องรับผิด แม้ได้กระทำโดยไม่มีเจตนา
มาตรา 59 วรรคสอง กระทำโดยเจตนา ได้แก่ กระทำโดยรู้สำนึกในการที่กระทำ และในขณะเดียวกันผู้กระทำประสงค์ต่อผลหรือย่อมเล็งเห็นผลของการกระทำนั้น
มาตรา 60 ผู้ใดเจตนาที่จะกระทำต่อบุคคลหนึ่ง แต่ผลของการกระทำเกิดแก่อีกบุคคลหนึ่งโดยพลาดไป ให้ถือว่าผู้นั้นกระทำโดยเจตนาแก่บุคคลซึ่งได้รับผลร้ายจากการกระทำนั้น แต่ในกรณีที่กฎหมายบัญญัติให้ลงโทษหนักขึ้น เพราะฐานะของบุคคลหรือเพราะความสัมพันธ์ระหว่างผู้กระทำกับบุคคลที่ได้รับผลร้าย มิให้นำกฎหมายนั้นมาใช้บังคับเพื่อลงโทษผู้กระทำให้หนักขึ้น
มาตรา 61 ผู้ใดเจตนาจะกระทำต่อบุคคลหนึ่ง แต่ได้กระทำต่ออีกบุคคลหนึ่งโดยสำคัญผิดผู้นั้นจะยกเอาความสำคัญผิดเป็นข้อแก้ตัวว่ามิได้กระทำโดยเจตนาหาได้ไม่
มาตรา 81 วรรคแรก ผู้ใดกระทำการโดยมุ่งต่อผลซึ่งกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด แต่การกระทำนั้นไม่สามารถจะบรรลุผลได้อย่างแน่แท้ เพราะเหตุปัจจัยซึ่งใช้ในการกระทำหรือเหตุแห่งวัตถุที่มุ่งหมายกระทำต่อ ให้ถือว่าผู้นั้นพยายามกระทำความผิด แต่ให้ลงโทษไม่เกินกึ่งหนึ่งของโทษที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้น
วินิจฉัย
1 การกระทำของธงต่อกร ธงต้องการฆ่ากร ธงเข้าไปในห้องนอนของกร ซึ่งคืนนั้นกรไปนอนค้างบ้านเพื่อน ธงเข้าใจว่ากรนอนอยู่จึงใช้อาวุธปืนยิงไปบนที่นอน ธงกระทำต่อกรโดยเจตนาเพราะธงกระทำโดยรู้สำนึกในการกระทำ และขณะเดียวกันก็ประสงค์ต่อผลคือกร ตามมาตรา 59 วรรคสอง แต่การกระทำของธงไม่สามารถบรรลุผลได้อย่างแน่แท้เพราะเหตุแห่งวัตถุที่มุ่งหมายกระทำต่อ คือ วัตถุที่ธงมุ่งกระทำต่อนั้นเป็นที่นอนมิใช่กรคนที่ธงเจตนาฆ่า เมื่อได้กระทำต่อที่นอน ผลจึงมิเกิดแก่กร ดังนั้น จึงถือว่า ธงพยายามกระทำความผิดซึ่งไม่สามารถบรรลุผลได้อย่างแน่แท้ตามมาตรา 81
2 การกระทำของธงต่อนพ เมื่อธงใช้อาวุธปืนยิงไปบนที่นอน กระสุนปืนถูกหมอนข้างทะลุฝาห้องไปถูกนพที่นอนอยู่ห้องติดกันตาย ดังนั้น ผลจากการกระทำของกรที่เกิดกับนพจึงเป็นผลซึ่งเกิดจากการกระทำโดยพลาดไป เพราะธงเจตนากระทำต่อกร แต่ผลของการกระทำไปเกิดกับนพโดยพลาดไป ถือว่าธงมีเจตนากระทำต่อนพตามมาตรา 60 เมื่อธงกระทำต่อนพโดยเจตนา ธงต้องรับผิดตามมาตรา 59 วรรคแรก
3 การกระทำของธงต่อพล เมื่อธงเดินออกมาจากห้องนอนของกร พบพลธงเข้าใจว่าเป็นกรและคิดว่าที่ตนยิงไปที่ที่นอนนั้นไม่ใช่กร ธงจึงใช้อาวุธปืนยิงพลโดยเข้าใจว่าเป็นกรตาย ธงกระทำต่อพลโดยเจตนา เพราะธงกระทำโดยรู้สำนึกในการกระทำและขณะเดียวกันก็ประสงค์ต่อผลตามมาตรา 59 วรรคสอง และต้องรับผิดตามมาตรา 59 วรรคแรก แม้ว่าธงเจตนาจะกระทำต่อกร แต่ได้กระทำต่อพลโดยสำคัญผิดว่าพลเป็นกร ธงจะยกเอาความสำคัญผิดมาเป็นข้อแก้ตัวว่าไม่มีเจตนากระทำต่อพลไม่ได้ ตามมาตรา 61