การสอบซ่อมภาคฤดูร้อน  ปีการศึกษา  2548

ข้อสอบกระบวนวิชา  LAW 3002 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยหุ้นส่วน

Advertisement

คำแนะนำ  ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วน  มี  3  ข้อ

ข้อ  1  นายเอก  นายโท  และนายตรี  ตกลงเข้าหุ้นส่วนกัน  โดยบอกว่าจะรับผิดร่วมกันในบรรดาหนี้ทั้งหลายที่เกิดขึ้น  โดยไม่มีจำกัดจำนวน  แต่ก็มิได้นำความไปจดทะเบียน  ทุกคนได้ลงหุ้นมาแล้วเป็นเงินคนละ  5  แสนบาท  โยมีวัตถุประสงค์รับจ้างถมดิน  มีนายเอกเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ  นายเอกได้ทำสัญญารับจ้างถมที่ดินของนายแดงเนื้อที่  50  ไร่  โดยจะต้องถมดินให้เสร็จภายในกำหนดหนึ่งเดือน

นายเอกได้ดำเนินการถมที่ดินของนายแดงไปได้  20  วัน  แต่เห็นว่าคงจะถมไม่เสร็จภายในเวลาที่กำหนด  ซึ่งจะต้องถูกนายแดงปรับเป็นเงินหนึ่งแสนบาท  นายเอกจึงได้ว่าจ้างนายขาวผู้รับเหมาถมที่ดินเหมือนกันไปถมที่ดินของนายแดงจนแล้วเสร็จภายในกำหนด  เป็นหนี้นายขาวค่าจ้างถมที่ดินสองแสนบาท  แต่นายเอกไม่มีเงินชำระหนี้  นายขาวจึงเรียกให้นายโทและนายตรีรับผิดร่วมด้วย  แต่นายโทและนายตรี  ไม่ยอมรับผิดอ้างว่านายเอกได้ทำนอกวัตถุประสงค์ของห้างฯ  กล่าวคือ  ห้างฯมีวัตถุประสงค์รับจ้างถมดิน  มิได้มีวัตถุประสงค์ว่าจ้างถมดิน

ดังนี้  ข้อต่อสู้ของนายโทและนายตรีรับฟังได้หรือไม่  เพราะเหตุใด

ธงคำตอบ

มาตรา  1050  การใดๆอันผู้เป็นหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งได้จัดทำไปในทางที่เป็นธรรมดาการค้าขายของห้างหุ้นส่วนนั้น  ท่านว่าผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนย่อมมีความผูกพันในการนั้นๆด้วย  และจะต้องรับผิดร่วมกันโดยไม่จำกัดจำนวนในการชำระหนี้  อันได้ก่อให้เกิดขึ้นเพราะจัดการไปเช่นนั้น

วินิจฉัย

การที่นายเอก  นายโท  และนายตรี  ตกลงเข้าหุ้นส่วนกัน  โดยบอกว่าจะรับผิดร่วมกันในบรรดาหนี้ทั้งหลายที่เกิดขึ้น  โดยไม่จำกัดจำนวน  แต่ก็มิได้นำความไปจดทะเบียนจึงเข้าลักษณะสัญญาห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน  โดยมีวัตถุประสงค์รับจ้างถมดิน  เมื่อนายเอก  ซึ่งเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการได้ทำสัญญารับจ้างถมที่ดินของนายแดง  จึงเป็นการจัดทำภายในวัตถุประสงค์ของห้างฯ  ดังนั้นผู้เป็นหุ้นส่วนทุกคนจึงต้องผูกพันด้วย  ตามมาตรา  1050  แต่เมื่อนายเอกได้ดำเนินการถมที่ดินของนายแดงไปได้  20  วัน  และเห็นว่า  คงจะถมไม่เสร็จภายในเวลาที่กำหนด  ซึ่งจะต้องถูกนายแดงปรับเป็นเงินหนึ่งแสนบาท  นายเอกจึงได้ว่าจ้างนายขาวผู้รับเหมาถมที่ดินเหมือนกันไปถมที่ดินของนายแดงจนแล้วเสร็จภายในกำหนด  เป็นหนี้นายขาวค่าจ้างถมที่ดินสองแสนบาท  จะเห็นว่า  หนี้ดังกล่าวแม้จะไม่ใช่หนี้ที่เกิดจากการกระทำภายในวัตถุประสงค์ของห้างหุ้นส่วนโดยตรง  แต่ก็เป็นหนี้ที่เกิดจากการกระทำซึ่งเกี่ยวเนื่องกับวัตถุประสงค์ของห้างหุ้นส่วนหรือจำเป็นในการดำเนินกิจการของห้างหุ้นส่วน  ซึ่งผู้เป็นหุ้นส่วนหมดทุกคนย่อมมีความผูกพันและจะต้องรับผิดร่วมกันโดยไม่จำกัดจำนวนตามมาตรา  1050  ดังนั้น  เมื่อนายเอกไม่มีเงินชำระหนี้  นายขาวจึงเรียกให้นายโทและนายตรีรับผิดร่วมกันได้  นายโทและนายตรี  จะไม่ยอมรับผิดโยอ้างว่านายเอก  ได้ทำนอกวัตถุประสงค์ของห้างฯไม่ได้

สรุป  ข้อต่อสู้ของนายโทและนายตรีรับฟังไม่ได้

 

ข้อ  2  นายพรชัย  และนายสมหวัง  ตกลงเข้าหุ้นส่วนกันโดยจัดตั้งเป็นห้างหุ้นส่วนจำกัด  นายพรชัยเป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิด นายสมหวังเป็นหุ้นส่วนจำพวกไม่จำกัดความรับผิด  และเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการ  ทั้งสองคนได้ลงเงินไว้คนละสองแสนบาท  ห้างหุ้นส่วนได้จดทะเบียนถูกต้องเป็นที่เรียบร้อยแล้ว  ดำเนินกิจการมาได้หลายปีแล้ว  มีกำไรดีทุกปี  แต่นายพรชัยได้ส่วนแบ่งกำไรน้อยกว่านายสมหวังครึ่งหนึ่ง  เนื่องจากได้จำกัดความรับผิดไว้  นายพรชัยเกิดความโลภต้องการมีเงินมาก  จึงได้ชักชวนนายสมยศมาเข้าหุ้นกับตน  ตั้งเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญไม่จดทะเบียน  โดยลงหุ้นกันคนละหนึ่งแสนบาท  และได้ดำเนินกิจการอันมีสภาพเป็นอย่างเดียวกัน  และเป็นการแข่งขันกับกิจการของห้างหุ้นส่วนจำกัดที่นายพรชัยเป็นหุ้นส่วนกับนายสมหวัง  โดยในห้างหุ้นส่วนสามัญนี้  นายพรชัยเป็นหุ้นส่วนผู้จัดการแต่เพียงผู้เดียว  ต่อมานายสมหวังทราบเรื่องเนื่องจากยอดการขายสินค้าลดต่ำลงมาก  เพราะนายพรชัยได้ขายสินค้าถูกกว่าสินค้าของห้างหุ้นส่วนจำกัด  นายสมหวังเห็นว่านายพรชัยเป็นผู้ดำเนินกิจการแข่งขันกับห้างหุ้นส่วนจำกัด  จึงประสงค์จะเรียกค่าเสียหายจากนายพรชัย  จึงได้มาปรึกษาท่านว่าในกรณีดังกล่าวนายสมหวังจะเรียกร้องเอาค่าสินไหมทดแทนจากนายพรชัยได้หรือไม่  ให้ท่านแนะนำนายสมหวัง

ธงคำตอบ

มาตรา  1090  ผู้เป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิดจะประกอบการค้าขายอย่างใดๆ  เพื่อประโยชน์ตนหรือเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกก็ได้  แม้ว่าการเช่นนั้นจะมีสภาพเป็นอย่างเดียวกันกับการค้าขายของห้างหุ้นส่วนก็ไม่ห้าม

วินิจฉัย

นายสมหวังจะเรียกร้องเอาค่าสินไหมทดแทนจากนายพรชัยไม่ได้  เพราะนายพรชัยเป็นหุ้นส่วนจำพวกจำกัดความรับผิด  จึงประกอบการค้าขายอย่างใดๆ  เพื่อประโยชน์ตนหรือเพื่อประโยชน์บุคคลภายนอกก็ได้  แม้ว่าการเช่นนั้นจะมีสภาพเป็นอย่างเดียวกันกับการค้าขายของห้างหุ้นส่วน  ตามมาตรา  1090  และแม้ว่าการงานเช่นนั้นจะเป็นการแข่งขันกับกิจการของห้างหุ้นส่วนและนายพรชัยจะเป็นผู้ดำเนินกิจการแข่งขันกับห้างหุ้นส่วนก็ตาม  (ทั้งนี้เพราะเหตุว่า  หุ้นส่วนประเภทจำกัดความรับผิดไม่มีสิทธิเป็นผู้จัดการห้างตามมาตรา  1087  และหุ้นส่วนจำพวกนี้ไม่ต้องการความซื่อสัตย์สุจริตในสัญญาก่อตั้งห้างหุ้นส่วน  กับทั้งโอกาสในการที่จะเอาประโยชน์จากห้างมาเป็นประโยชน์ส่วนตัวก็ไม่มี  โดยลักษณะที่เป็นหุ้นส่วนจำกัดความรับผิดก็มิใช่เป็นตัวแทน  ไม่ใช่เป็นผู้ที่ได้รับความไว้วางใจ  การที่เขาเข้าไปเป็นหุ้นส่วน  ก็เนื่องจากเรียกเขาเข้ามาเอาทุนของเขามาลงเพื่อการค้าขาย  จริงอยู่เขาเป็นส่วนหนึ่งที่ประกอบให้เกิดห้างหุ้นส่วนจำกัด  แต่ลักษณะที่เขาเข้ามา  เขาไม่มีความสำคัญในห้างหุ้นส่วนเท่าใดนัก)

สรุป  นายสมหวังจะเรียกร้องเอาค่าสินไหมทดแทนจากนายพรชัยไม่ได้

 

ข้อ  3  คณะกรรมการบริษัท  นพคุณ  จำกัด  ได้นัดประชุมกรรมการเพื่อพิจารณาเรื่องเพิ่มทุนของบริษัท  ที่ประชุมกรรมการได้ลงมติเป็นเอกฉันท์ให้เพิ่มทุนได้  โดยออกหุ้นใหม่อีก  1  แสนหุ้น  มูลค่าเท่าเดิม  คือหุ้นละ  10  บาท  หลังจากนั้นกรรมการบริษัทก็ได้นำมติเรื่องเพิ่มทุนไปจดทะเบียน  และมีหนังสือแจ้งให้ผู้ถือหุ้นได้ทราบว่า  จะมีสิทธิซื้อหุ้นใหม่ได้คนละกี่หุ้น  ดังนี้ให้ท่านวินิจฉัยว่า  การเพิ่มทุนของบริษัท  นพคุณ  จำกัด  ชอบด้วยหลักกฎหมายหรือไม่    

ธงคำตอบ

มาตรา  1220  บริษัทจำกัดอาจเพิ่มทุนของบริษัทขึ้นได้ด้วยออกหุ้นใหม่โดยมติพิเศษของประชุมผู้ถือหุ้น

วินิจฉัย

การเพิ่มทุนของบริษัทจะทำได้โดยวิธีเดียว  คือ  การออกหุ้นใหม่โดยมติพิเศษของที่ประชุมผู้ถือหุ้น  ตามมาตรา  1220  จะเห็นว่า  การเพิ่มทุนของบริษัทเป็นอำนาจของที่ประชุมผู้ถือหุ้น  แต่ตามปัญหา  การลงมติให้เพิ่มทุนดังกล่าวเป็นมติที่เกิดจากการประชุมกันเองของคณะกรรมการบริษัท  ดังนั้น  การเพิ่มทุนจึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย

สรุป  การเพิ่มทุนของบริษัท  นพคุณ  จำกัด  ไม่ชอบด้วยกฎหมาย

Advertisement