การสอบไล่ภาค  2  ปีการศึกษา  2546

ข้อสอบกระบวนวิชา  LAW 2013 

 กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยตั๋วเงิน บัญชีเดินสะพัด
คำแนะนำ  ข้อสอบเป็นอัตนัยล้วนมี  3  ข้อ

ข้อ  1  บางเตยสั่งซื้อผ้าไหมจากบริษัทคลองตัน  จำกัด  เพื่อใช้ในการผลิตเสื้อส่งออก  โดยมีข้อตกลงว่าระยะเวลา  5  ปี  ที่จะซื้อขายกันนั้นบริษัทฯ  จะส่งผ้าไหมให้ตามจำนวนที่บางเตยสั่งซื้อพร้อมกับแจ้งราคาผ้าไหมที่จะต้องชำระไปพร้อมกันโดยบางเตยต้องตรวจสอบคุณภาพของผ้าไหมว่าตรงกับที่ต้องการหรือไม่ถ้าพบว่ามีความชำรุดบกพร่องไม่ได้คุณภาพก็ให้ส่งกลับคืนบริษัทฯ  และบริษัทฯจะนำราคาผ้าไหมที่ส่งกลับนั้นหักลบออกจากราคาที่เคยแจ้งไปครั้งแรกแล้วแจ้งกลับไปอีกครั้งหนึ่งซึ่งบางเตยจะต้องชำระภายใน  45  วันนับแต่รับคำบอกกล่าว  ถ้ายังไม่ชำระบริษัทฯจะลงรายการในบัญชีว่าบางเตยเป็นหนี้เงินอยู่จำนวนเท่าใดและจะต้องชำระในคราวต่อๆไปหรือเมื่อมีการคิดบัญชีทุกๆ  1  ปี  ดังนี้  ข้อตกลงระหว่างบางเตยกับบริษัทคลองตัน  จำกัด  เป็นบัญชีเดินสะพัดหรือไม่เพราะเหตุใด

Advertisement

ข  ตั๋วสัญญาใช้เงินนั้นมาตรา  983  บัญญัติไว้ว่า  ตั๋วสัญญาใช้เงินนั้นต้องมีรายการดังจะกล่าวต่อไปนี้…  (5)  ชื่อหรือยี่ห้อผู้รับเงิน  ดังนั้นถ้ามีผู้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินที่มีรายการตามที่มาตรา  983  บัญญัติไว้ครบถ้วนโดยมีการระบุชื่อบุคคลเป็นผู้รับเงิน  แต่มีการเขียนว่า  ให้ใช้เงินแก่  หรือผู้ถือ  ด้วย  ดังนี้คำว่า  หรือผู้ถือ  มีผลอย่างไรหรือไม่กับตั๋วสัญญาใช้เงิน

ธงคำตอบ

ก  อธิบาย

มาตรา  856  อันว่าสัญญาบัญชีเดินสะพัดนั้น  คือสัญญาซึ่งบุคคลสองคนตกลงกันว่าสืบแต่นั้นไปหรือในชั่วเวลากำหนดอันใดอันหนึ่ง  ให้ตัดทอนบัญชีหนี้ทั้งหมดหรือแต่บางส่วนอันเกิดขึ้นแต่กิจการในระหว่างเขาทั้งสองนั้นหักกลบลบกัน  และคงชำระแต่ส่วนที่เป็นจำนวนคงเหลือโดยดุลภาค

วินิจฉัย

ข้อตกลงระหว่างบางเตยกับบริษัทคลองตัน  จำกัด  นั้นเป็นการซื้อขายผ้าไหมที่บางเตยลูกหนี้ผู้ซื้อมีหนี้ที่จะต้องชำระราคาให้กับบริษัทคลองตัน  จำกัด  ผู้ขายเจ้าหนี้  แม้จะมีการหักลบราคาผ้าไหมที่ไม่ได้คุณภาพออกจากราคาที่เคยแจ้งไปก็เป็นการหักลบหนี้ที่บางเตยลูกหนี้จะต้องชำระให้กับเจ้าหนี้เท่านั้น  ไม่มีหนี้ในส่วนที่บริษัทคลองตัน  จำกัดเป็นลูกหนี้และบางเตยเป็นเจ้าหนี้  ข้อตกลงระหว่างลางเตยกับบริษัทคลองตัน  จำกัด  จึงไม่ใช่กรณีที่บุคคลสองคนตกลงกันว่าสืบแต่นั้นหรือในชั่วเวลาอันกำหนดให้มีการนำหนี้ที่ต่างฝ่ายเป็นเจ้าหนี้ลูกหนี้ซึ่งกันและกันทั้งหมดหรือแต่บางส่วนมาตัดทอนบัญชีโดยการหักกลบลบกันและชำระแต่ส่วนที่เป็นจำนวนคงเหลือโดยดุลภาคอันเป็นหลักสำคัญของบัญชีเดินสะพัด

สรุป  ข้อตกลงระหว่างบางเตยกับบริษัทคลองตัน  จำกัด  จึงมิใช่สัญญาบัญชีเดินสะพัด

ข  อธิบาย

ตามมาตรา  983(5)  ได้วางหลักว่าตั๋วสัญญาใช้เงินนั้นต้องมีชื่อหรือยี่ห้อผู้รับเงินไว้เสมอ  ถือเป็นรายการสำคัญที่ต้องมี  ถ้ามิได้ระบุไว้ในตั๋วสัญญาใช้เงิน  ย่อมไม่เป็นตั๋วสัญญาใช้เงิน  ตามมาตรา  984  วรรคแรก  จะละไว้ในฐานที่เข้าใจไม่ได้  หรือจะระบุเป็นคำมั่นสัญญาว่าจะใช้เงินแก่ผู้ถือดังเช่นตั๋วแลกเงินและเช็คไม่ได้

ดังนั้นการที่ผู้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินที่มีรายการตามมาตรา  983  ครบถ้วนโดยมีการระบุชื่อบุคคลเป็นผู้รับเงิน  แต่มีการเขียนว่าให้ใช้เงินแก่  หรือผู้ถือ  ด้วย  ดังนี้

วินิจฉัย

ตั๋วสัญญาใช้เงินดังกล่าวยังคงเป็นตั๋วสัญญาใช้เงินที่มีความสมบูรณ์  เพราะมีการระบุชื่อของบุคคลเป็นผู้รับเงิน  ตามมาตรา  983(5)  แล้ว แม้ผู้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินจะได้เขียนถ้อยคำเพิ่มเข้าไปว่าให้ใช้เงินแก่  หรือผู้ถือ  ด้วยก็ตาม  แต่ไม่มีผลตามกฎหมายเพราะเป็นกรณีที่ผู้ออกตั๋วสัญญาใช้เงินเขียนข้อความลงในตั๋วเงินแต่เป็นข้อความที่กฎหมายตั๋วเงินมิได้มีบัญญัติไว้  ข้อความนั้นๆย่อมไม่มีผลแต่อย่างใด  กล่าวคือ  ไม่เป็นผลให้ตั๋วสัญญาใช้เงินนั้นกลายเป็นตั๋วผู้ถือ  ตามมาตรา  899    ซึ่งมีหลักว่า  ข้อความอันใดซึ่งมิได้บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายลักษณะนี้  ถ้าเขียนลงในตั๋วเงิน  ท่านว่าข้อความอันนั้นหาเป็นผลอย่างหนึ่งอย่างใดแก่ตั๋วเงินนั้นไม่

 

ข้อ  2  ก  ธนาคารสามารถที่จะปฏิเสธการจ่ายเงินตามเช็คที่มีผู้นำมาขึ้นเงินกับธนาคารได้หรือไม่  อย่างไร  ให้อธิบายโดยยกหลักกฎหมายประกอบให้ชัดเจน

ข  นายนิคได้เปิดบัญชีเงินฝากกระแสรายวันไว้กับธนาคารกรุงทอง  จำกัด  (มหาชน)  โดยในคำขอเปิดบัญชีนั้นมีข้อความหนึ่งระบุว่า  ถ้าผู้ฝากเงินออกเช็คจ่ายเงินมาแล้ว  เงินในบัญชีไม่พอจ่ายธนาคารจ่ายเงินไปผู้ฝากเงินจะต้องชดใช้คืนเงินให้แก่ธนาคาร  ต่อมานายนิคได้ออกเช็คสั่งจ่ายเงินในบัญชีเงินฝากกระแสรายวันดังกล่าวจำนวน  100,000  บาท  ให้แก่นายเต้เพื่อชำระค่าสินค้าและเมื่อเช็คถึงกำหนดใช้เงิน  นายเต้ได้นำเช็คไปยื่นให้ธนาคารฯ ใช้เงินตามเช็คปรากฏว่าเงินในบัญชีฯ  คงเหลืออยู่เพียงจำนวน  99,000  บาท  แต่ธนาคารฯก็ยินยอมจ่ายเงินตามเช็คให้แก่นายเต้ไปเป็นจำนวน  100,000  บาท  เพราะเห็นว่ามีข้อตกลงกันไว้แล้วในคำขอเปิดบัญชีเงินฝากกระแสรายวันว่า  ถ้าธนาคารจ่ายไปผู้ฝากก็จะต้องชำระคืนแก่ธนาคารตามข้อความที่ปรากฏในคำขอเปิดบัญชี

ถามว่า  จากกรณีดังกล่าวการกระทำของธนาคารที่ชำระเงินเต็มจำนวนที่ระบุไว้ในเช็คให้แก่นายเต้นั้นชอบด้วยกฎหมายหรือไม่  และธนาคารจะสามารถเรียกเงินในส่วนที่จ่ายเกินไปจำนวน  1,000  บาทนั้นคืนจากนายนิคได้หรือไม่  เพราะเหตุใด

ธงคำตอบ

ก  อธิบาย

ธนาคารผู้จ่ายเงินตามเช็ค  (Paying  Bank)  มีความผูกพันทางกฎหมาย  (นิติสัมพันธ์)  ในการใช้เงินตามเช็คต่อผู้เคยค้า  (ผู้สั่งจ่าย)  จากบัญชีกระแสรายวันของผู้สั่งจ่ายคือ  ธนาคารผู้จ่ายจำต้องใช้เงินตามเช็คที่ผู้สั่งจ่าย  (ผู้เคยค้า)  ได้เซ็นสั่งจ่ายเพื่อเบิกจากบัญชีเงินฝากกระแสรายวันนั้น  เว้นแต่ธนาคารผู้จ่ายอาจใช้ดุลพินิจจ่ายหรือปฏิเสธการจ่ายเงินตามคำสั่งจ่ายเช็คนั้นก็ได้  หากมีข้อใดข้อหนึ่งตามที่ระบุไว้ในมาตรา  991  ดังนี้คือ

 (1) ไม่มีเงินในบัญชีของผู้เคยค้า  (ผู้สั่งจ่าย)  เป็นเจ้าหนี้พอจ่ายตามเช็คนั้น  หรือ

(2) มีผู้นำเช็คที่ผู้เคยค้าเป็นผู้สั่งจ่ายนั้นมายื่นเพื่อให้ธนาคารผู้จ่ายใช้เงินเมื่อพ้น  6  เดือน  นับแต่วันออกเช็ค  (วันเดือนปีที่ลงในเช็ค)  หรือ

(3) มีการบอกกล่าวว่าเช็คที่ธนาคารรับไว้นั้นเป็นเช็คที่หายหรือถูกลักไป

อนึ่ง  มาตรา  992  ได้วางหลักว่าในกรณีดังต่อไปนี้เป็นผลให้ธนาคารผู้จ่ายสิ้นอำนาจและหน้าที่ในการใช้เงินตามเช็คที่ผู้เคยค้าได้เซ็นสั่งจ่ายเบิกเงินจากบัญชีของเขา  คือ

 (1) มีคำบอกห้ามการใช้เงินตามเช็คนั้นโดยผู้สั่งจ่ายเช็คเอง

(2) ธนาคารผู้จ่ายทราบว่าผู้สั่งจ่ายเช็คนั้นถึงแก่ความตาย

(3) ธนาคารผู้จ่ายรู้ว่าศาลได้มีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์ชั่วคราว  หรือคำสั่งให้ผู้สั่งจ่ายเป็นคนล้มละลายหรือได้มีประกาศโฆษณาคำสั่งเช่นนั้น

ข  อธิบาย

มาตรา  991  ธนาคารจำต้องใช้เงินตามเช็คซึ่งผู้เคยค้ากับธนาคารให้ออกเบิกเงินแก่ตน  เว้นแต่ในกรณีดั่งกล่าวต่อไปนี้  คือ

(1) ไม่มีเงินในบัญชีของผู้เคยค้าคนนั้นเป็นเจ้าหนี้พอจะจ่ายตามเช็คนั้น  หรือ

(2) เช็คนั้นยื่นเพื่อให้ใช้เงินเมื่อพ้นเวลาหกเดือนนับแต่วันออกเช็คหรือ

(3) ได้มีคำบอกกล่าวว่าเช็คนั้นหายหรือถูกลักไป

วินิจฉัย

ตามปกติธนาคารมีหน้าที่จะต้องจ่ายเงินตามเช็คที่ลูกค้าของธนาคารสั่งจ่ายออกไปให้มาเบิกกับธนาคาร  แต่ก็มีข้อยกเว้นโดยกฎหมายที่ให้ธนาคารมีสิทธิใช้ดุลพินิจที่จะไม่จ่ายเงินตามเช็คก็ได้  หากเกิดเหตุการณ์ตามที่ระบุไว้ในมาตรา  991  คือ

 (1) เงินในบัญชีของลูกค้าไม่พอจ่าย

(2) ยื่นเช็คให้ใช้เงินเกิน  6  เดือนนับแต่วันออกเช็ค

(3) มีคำบอกกล่าวว่าเช็คหายหรือถูกลักไป

ตามข้อเท็จจริงเป็นกรณีที่เงินในบัญชีของนายนิคลูกค้าของธนาคารกรุงทองมีไม่พอจ่ายตามเช็ค  แต่เนื่องจากมีข้อตกลงกันไว้ว่า  ถ้าผู้ฝากเงินมีเงินไม่พอจ่าย  ธนาคารสามารถจ่ายเงินตามเช็คได้โดยผู้ฝากเงินต้องชดใช้คืนให้กับธนาคาร  ดังนั้นการที่ธนาคารฯจ่ายเงินเต็มจำนวนในเช็คคือ  100,000  บาท  ให้แก่นายเต้จึงชอบด้วยกฎหมาย  และธนาคารก็สามารถเรียกเงินในส่วนที่จ่ายเกินไป  1,000  บาทนั้นคืนจากนายนิคได้  เพราะมาตรา  991  นั้นเป็นเหตุที่ธนาคารจะใช้ดุลพินิจจ่ายหรือไม่ก็ได้  ประกอบกับมีข้อตกลงดังกล่าวแล้ว  ธนาคารจึงมีสิทธิที่จะจ่ายได้  (แต่ถึงแม้จะไม่มีข้อตกลงดังกล่าวนั้นไว้ก็ตาม  ธนาคารก็อาจใช้ดุลพินิจจ่ายเงินตามเช็คไปก็ได้  เพื่อเป็นการรักษาความน่าเชื่อถือของลูกค้าและสามารถเรียกเงินคืนได้เช่นกัน  เพราะปัจจุบันวิธีปฏิบัติแบบนี้กลายเป็นจารีตประเพณีทางการค้าไปแล้ว)

สรุป  การกระทำของธนาคารชอบด้วยกฎหมาย  และธนาคารสามารถเรียกเงินส่วนที่เกินคืนจากนายนิคได้

 

ข้อ  3  ก  ตั๋วเงินที่มีการแก้ไขข้อความสำคัญ  เช่น  จำนวนเงินอันจะพึงใช้  และตั๋วเงินที่มีการลงลายมือชื่อปลอม  จะก่อให้เกิดผลตามกฎหมายอย่างไร  ให้อธิบายโดยสังเขปพร้อมอ้างอิงหลักกฎหมาย  และอนุญาตให้นำหลักกฎหมายไปใช้ในการวินิจฉัยในข้อ  ข

ข  ข้อเท็จจริงได้ความว่าโทเป็นผู้รับเงินตามเช็คธนาคารอ่าวไทย  เป็นเช็คขีดคร่อมทั่วไปที่สั่งจ่ายล่วงหน้าโดยเอก  ระบุจำนวนเงินในเช็ค  50,000  บาท  โทถึงแก่ความตายก่อนเช็คถึงกำหนดตรีทายาทรายหนึ่งของโทได้แก้ไขจำนวนเงินตามเช็คเป็น  150,000  บาท  ได้อย่างแนบเนียนพร้อมกับปลอมลายมือชื่อโทสลักหลังลอย  ดังนี้  ให้ท่านวินิจฉัยว่าธนาคารอ่าวไทยจะหักบัญชีเงินฝากกระแสรายวันของเอกได้เพียงใดหรือไม่  เพราะเหตุใด

ธงคำตอบ

ก  อธิบาย 

กรณีตามปัญหา  มีประเด็นอธิบาย  2  ประเด็น  คือ  การแก้ไขข้อความสำคัญในตั๋วเงิน  และการลงลายมือชื่อปลอมในตั๋วเงิน  กล่าวคือ

 (1) ในกรณีที่มีการแก้ไขข้อความสำคัญในตั๋วเงิน  เช่น  จำนวนเงินอันจะพึงใช้  (มาตรา  1007  วรรคสาม)  นั้น  กฎหมายตั๋วเงินได้บัญญัติผลตามกฎหมายไว้  2  กรณี  คือ

กรณีที่มีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงเป็นประจักษ์  กล่าวคือ  มองเห็นได้หรือมีการแก้ไขไม่แนบเนียนหรือเห็นเป็นประจักษ์นั่นเอง  โดยมิได้รับความยินยอมจากคู่สัญญาทุกคนในตั๋วเงินนั้น  ย่อมเป็นผลให้ตั๋วเงินเสียไป  แต่ยังคงใช้ได้กับผู้ทำการแก้ไขเปลี่ยนแปลง  หรือผู้ที่ยินยอมด้วยกับการแก้ไขเปลี่ยนแปลงและหรือผู้สลักหลังภายหลังการแก้ไขเปลี่ยนแปลงนั้น  (มาตรา  1007  วรรคแรก)

กรณีที่มีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงไม่ประจักษ์  กล่าวคือ  มองไม่เห็น  หรือมีการแก้ไขได้อย่างแนบเนียน  หรือไม่เห็นเป็นประจักษ์  และตั๋วเงินนั้นตกอยู่ในมือผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมาย  กรณีย่อมเป็นผลให้ผู้ทรงที่ชอบด้วยกฎหมายนั้นสามารถจะเอาประโยชน์จากตั๋วเงินนั้นก็ได้  เสมือนว่าตั๋วเงินนั้นมิได้มีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงเลย  และจะบังคับการใช้เงินตามตั๋วเงินนั้นตามเนื้อความเดิมก็ได้  (มาตรา  1007  วรรคสอง)

(2) ในกรณีที่มีการลงลายมือชื่อปลอมในตั๋วเงิน ตาม  ป.พ.พ.  มาตรา  1006  ได้บัญญัติให้ตั๋วเงินนั้นยังคงสมบูรณ์ใช้บังคับได้  ลายมือชื่อปลอมนั้นโดยหลักการแล้ว  ไม่มีผลกระทบไปถึงความสมบูรณ์ของลายมือชื่ออื่นๆในตั๋วเงินนั้น  ขณะเดียวกันกฎหมายตั๋วเงิน  ป.พ.พ.  มาตรา  1008  ได้บัญญัติให้ลายมือชื่อปลอมนั้นเป็นอันใช้ไม่ได้เลย  ผู้ใดจะแสวงสิทธิอย่างใดอย่างหนึ่งดังต่อไปนี้มิได้

 2.1 ผู้ใดจะยึดหน่วงตั๋วเงินนั้นไว้มิได้  เว้นแต่ผู้ที่จะพึงถูกยึดหน่วง  อยู่ในฐานเป็นผู้ต้องตัดบท  (ถูกกฎหมายปิดปาก)  มิให้ยกเหตุลายมือชื่อปลอมขึ้นเป็นข้อต่อสู้

2.2 ผู้ใดจะทำให้ตั๋วเงินนั้นหลุดพ้นจากความรับผิดด้วยการใช้เงินมิได้  เว้นแต่  ได้ใช้เงินไปในกรณีที่ตั๋วเงินนั้นมีลายมือชื่อผู้สลักหลังเป็นลายมือชื่อปลอม

2.3 ผู้ใดจะบังคับการใช้เงินเอาแก่คู่สัญญาแห่งตั๋วเงินนั้นคนใดคนหนึ่งมิได้  เว้นแต่คู่สัญญาผู้ที่จะพึงถูกบังคับให้ใช้เงินนั้นจะอยู่ในฐานเป็นผู้ต้องตัดบท  (ถูกกฎหมายปิดปาก)  มิให้ยกลายมือชื่อปลอมขึ้นเป็นข้อต่อสู้

อนึ่งลายมือชื่อปลอมนั้น  กฎหมายไม่อนุญาตให้เจ้าของลายมือชื่อที่ถูกปลอม  ให้สัตยาบันแก่ลายมือชื่อปลอมนั้น  กรณีย่อมเป็นผลให้เป็นตั๋วเงินที่มีลายมือชื่อปลอมตลอดไป

ข  อธิบาย

มาตรา  905  ภายในบังคับแห่งบทบัญญัติมาตรา  1008  บุคคลผู้ได้ตั๋วเงินไว้ในครอบครองถ้าแสดงให้ปรากฏสิทธิด้วยการสลักหลังไม่ขาดสาย  แม้ถึงว่าการสลักหลังรายที่สุดจะเป็นสลักลอยก็ตาม  ให้ถือว่าเป็นผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมาย  เมื่อใดรายการสลักหลังลอยมีสลักหลังรายอื่นตามหลังไปอีก  ท่านให้ถือว่าบุคคลผู้มีลงลายชื่อในการสลักหลังรายที่สุดนั้น  เป็นผู้ได้ไปซึ่งตั๋วเงินด้วยการสลักหลังลอย อนึ่งคำสลักหลังเมื่อขีดฆ่าเสียและห้ามให้ถือเสมือนว่ามิได้มีเลย

ถ้าบุคคลผู้หนึ่งผู้ใดต้องปราศจากตั๋วเงินไปจากครอบครอง  ท่านว่าผู้ทรงซึ่งแสดงให้ปรากฏสิทธิของตนในตั๋วตามวิธีการดังกล่าวมาในวรรคก่อนนั้น  หาจำต้องสละตั๋วเงินไม่  เว้นแต่จะได้มาโดยทุจริตหรือได้มาด้วยความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง

อนึ่งข้อความในวรรคก่อนนี้  ให้ใช้บังคับตลอดถึงผู้ทรงตั๋วเงินสั่งจ่ายให้แก่ผู้ถือด้วย

มาตรา  1007  ถ้าข้อความในตั๋วเงินใด  หรือในคำรับรองตั๋วเงินใด  มีผู้แก้ไขเปลี่ยนแปลงในข้อสำคัญโดยที่คู่สัญญาทั้งปวงผู้ต้องรับผิดตามตั๋วเงินมิได้ยินยอมด้วยหมดทุกคนไซร้  ท่านว่าตั๋วเงินนั้นก็เป็นอันเสีย  เว้นแต่ยังคงใช้ได้ต่อคู่สัญญาซึ่งเป็นผู้ทำการแก้ไขเปลี่ยนแปลงนั้น  หรือได้ยินยอมด้วยกับการแก้ไขเปลี่ยนแปลงนั้น  กับทั้งผู้สลักหลังในภายหลัง

แต่หากตั๋วเงินใดได้มีผู้แก้ไขเปลี่ยนแปลงในข้อสำคัญ  แต่ความเปลี่ยนแปลงนั้นไม่ประจักษ์และตั๋วเงินนั้นตกอยู่ในมือผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมายไซร้  ท่านว่าผู้ทรงคนนั้นจะเอาประโยชน์จากตั๋วเงินนั้นก็ได้เสมือนดังว่ามิได้มีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงเลย  และจะบังคับการใช้เงินตามเนื้อความแห่งตั๋วนั้นก็ได้

กล่าวโดยเฉพาะ  การแก้ไขเปลี่ยนแปลงเช่นจะกล่าวต่อไปนี้  ท่านถือว่าเป็นการแก้ไขเปลี่ยนแปลงในข้อสำคัญ  คือการแก้ไขเปลี่ยนแปลงอย่างใด                ๆ  แก่วันที่ลง  จำนวนเงินอันจะพึงใช้  เวลาใช้เงิน  สถานที่ใช้เงินกับทั้งเมื่อตั๋วเงินเขารับรองไว้ทั่วไปไม่เจาะจงสถานที่ใช้เงิน  ไปเติมความระบุสถานที่ใช้เงินเข้าโดยที่ผู้รับรองมิได้ยินยอมด้วย

วินิจฉัย

เช็คธนาคารอ่าวไทยเป็นเช็คที่มีการแก้ไขจำนวนเงินอันจะพึงใช้อันเป็นรายการสำคัญรายการหนึ่งได้อย่างแนบเนียน  กับทั้งมีการสลักหลังปลอมลายมือชื่อผู้รับเงิน  โดยการกระทำของตรีซึ่งถือว่าเป็นการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย  ตรีจึงมิใช่ผู้ทรงที่ชอบด้วยกฎหมาย  ตามมาตรา  905  ดังนี้  แม้ว่าธนาคารอ่าวไทยผู้จ่ายจะจ่ายเงินไปให้ธนาคารสินไทยโดยสุจริต  เพื่อเข้าบัญชีเงินฝากของตรี  ธนาคารอ่าวไทยก็ไม่สามารถหักบัญชีเงินฝากกระแสรายวันของเอกได้เลย  (ทั้งจำนวนเงินตามเนื้อความเดิมและจำนวนเงินตามที่แก้ไขใหม่)  เพราะตรีมิใช่ผู้ทรงโดยชอบด้วยกฎหมาย  (ตามมาตรา  1007  วรรคสองและวรรคสาม)

สรุป  ธนาคารอ่าวไทยไม่สามารถหักบัญชีเงินฝากกระแสรายวันของเอกได้เลย

Advertisement